KEMANKEŞ TOZKOPARAN İSKENDER

Tozkoparan İskender, okçuluk tarihimizdeki en büyük kemankeş sayılır. Rivâyete göre, bir gün Okmeydanı’nda tuttuğu yeni bir yayın kabzasını şevkle sıkınca, kabzayı kaplayan kayın ağacı kabuğu tozu parmaklarına yapışıp yerinden kalkmış.. Bunu gören meydan pîrlerinden Yıldırımlı Baba, hayranlıkla “Bu pehlivan toz koparan!” demiş ve lakabı oradan kalmıştır. Olağanüstü kuvvetine ilişkin birçok hikâye anlatılır. Yavuz Sultan Selim’in İran ve Mısır seferlerine katılmıştır.

İmparatorluğun çeşitli illerinde 10 ayrı rekor kırmış ve bunların hiçbiri daha sonra aşılamamıştır. En uzun rekorunu, gündoğusu havasıyla atılan Arkurı Menzili’nde 1281,5 gezle kırmıştır. Bu 846 metrelik uzaklık, bir dünya rekorudur.

Taşın bugün bulunduğu yer asıl yeri değildir; yok olmaması için buraya taşınmıştır. Üzerindeki tarih, bu taşın Tozkoparan İskender’in ölümünden bir süre sonra, onun kaybolmuş menzil taşlarından birisinin yerine dikilmiş olabileceğini akla getirmektedir. Çünkü, ölüm yılı kesin olarak bilinmemekle birlikte, Tozkoparan İskender’in bu tarihe kadar yaşamadığı biliniyor. Bir başka olasılık, söz konusu taşın aynı lakabı taşıyan Kanûnî dönemi kemankeşlerinden Tozkoparan Ahmed Ağa’ya ait olmasıdır.

Tozkoparan’ın yiğitliğine ilişkin pek çok menkıbe anlatılır. Meydanda çalışırken, geceleri sol kolu üstüne yatmaması için iki kişinin nöbet beklediği söylenir.

Kulaksız Çeşmesi’yle Haliç Polis Merkezi arasında ve “Kasımpaşa Kulaksız Okspor Derneği Lokali”nin önünde bulunan, Tozkoparan İskender’e ait nişan taşının celî sülüsle yazılmış kitâbesi:

Sene 957 (Milâdî 1550)
Sâhib-ül menzil fî-l meydân
Ellezî ismuhu Tozkoparan

Sahib-ül menzil fî-l meydân: Alandaki bu menzilin sahibi. Ellezî ismuhu: Ki onun adı.