8 Ocak 2014 Çarşamba

GAGAUZLAR

Gagauzlar

Günümüzde Moldova Cumhuriyeti?ne bağlı Gagauz Yeri Özerk Cumhuriyeti'nde  yaşayan Gagauz Türkleri?nin toplam nüfusu 500.000?in üzerinde olup  bunun sadece 250.000?i Gagauz Yeri?nde yaşamaktadır. Gagauz Türkleri?nin  büyük bir bölümü, Moldova sınırları dışında Ukrayna, Romanya, Rusya ve  Türkiye ile ABD ve çeşitli Avrupa ülkelerine yerleşmişlerdir.
Gagauz  Türkleri?nin soy kütüğü hakkında iki tez bulunmaktadır. Bunlardan en  çok kabul edileni Gagauz ya da Gök Oğuz Türkleri?nin Oğuz kolunun  Peçenek boyundan geldiklerine dairdir. Bir diğer tez ise 12. yy?da  Anadolu?dan Balkanlara göç ettikleridir.
Gagauz Yeri'nin  başkenti Komrad şehridir. Milli Gagauz arması gök mavi üzerine kurt  başıdır. Ortodoks olan Gagauzlar?ın kendi kiliseleri bulunmakta ve Rus  ya da Balkan Ortodoksluğundan farklı olarak İslami motiflerini içinde  barındıran bir inanç sistemleri mevcuttur. Çocuklarına Ortodoks  Hristiyan isimleri verseler de soy isimleri genellikle öz Türkçedir.  Gagauzlar, Rumeli Türk ağızlarına benzeyen bir Türkçe kullanırlar. Yazı  dilleri ise Anadolu Türkçesine çok yakındır ve Türkiye Türkleri  tarafından rahatça anlaşılabilir.
Gagauz Yeri, SSCB?nin  dağılmasının ardından bağımsızlığını ilan etmişse de Moldova Cumhuriyeti  tarafından tanınmamıştır. 1990 yılında Komrad şehri ve çevresinde  başlayan çatışmalar sonucunda Gagauz Türkleri Moldova milliyetçilerine  karşı koymuşlar ve 1991 yılında özerklik ilan etmişlerdir. 1994 yılına  kadar Moldova hükümeti Gagauz Yeri'nin özerkliğini tanımamakta  direnmiştir. 1994 yılında ise özerklik statüsü resmen tanınmıştır.  Gagauz Yeri'nin resmi dili Türkçe'dir. Gazete ve televizyon yayınları  Türkçe yapılmakta ve halk resmi kurumlarda Türkçe'yi kullanmaktadır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kopmuşuz bizler o öz varlık olan manzaradan
Bahseder gerçi duyanlar o onulmaz yaradan.
Derler ki: İnsanda derin bir yaradır köksüzlük
Budur âlemde hudutsuz ve hazin öksüzlük. (Y. Kemal Beyatlı)