YAZITLAR - UYUK - ARJAN (TUVA) YAZITI

Uyuk – Arjan Yazıtı

N. M. Martyanov’dan alınan bilgilere göre 1888’de J. R. Aspelin tarafından Uyuk nehir yatağının sol kıyısından takriben 2 km uzaktaki “Arjan adlı küçük kurganın” 1 km kadar yakınında olan Kökton bölgesinde bulunmuştur. 1906’da ikinci kez J. G. Granö tarafından incelenerek tasvir edilmiştir.

Yenisey nehri kıyıları boyunca bulunan Yenisey yazıtlarının metinleri, genel olarak Eski Türk filolojisi, özel olarak da Eski Türk diyalektolojisi bakımından önemlidir. Radloff, Orkun, Malov, Batmanov, Amonjolov ve Kormusin tarafından yayımlanmıştır.

N. M. Adriyanov 1916’da yazıtı salla Minusinsk Müzesi’ne getirmistir. Müzedeki envanter numarası 21’dir.

Gömülü bölümü dışında 215 x 41 santimetrelik yazıt pembemsi gri renkte granitten kare kesitte bir geyikli taşın sağ geniş yüzü üzerine yatay olarak sağdan sola doğru yazılan 5 satırdan oluşmaktadır. Ancak 4. satırın son iki runası dar yüzeye geçmiştir.

Taşın yüzeyleri islenmiş ve kenarları hafifçe perdahlanmıştır. Yazıt eski tasvirlerle örtülü taşa daha ince bir aletle kazılmıştır. Dört yüzeyden her biri hafifçe derinleştirilmiş ve dikili taşın kenarlarıyla uyuşan bordürle çevrelenmiştir. Yazıtın hemen üzerinde de daha eski döneme ait geyik tasvirleri yer almaktadır.

Satırlar düzgün değildir; işaretler ise ufak fakat yeterince açıktır. Çizgilerin oyukları derin değildir ve zemin renginden biraz daha açık renktedir. Yazıtın altında ise ucu kancalı kuş ayağı şeklinde bir damga tasviri bulunmaktadır.

Uyuk – Arjan Yazıtı

Yazı Özellikleri:

Uyuk – Arjan Yazıtı

Uyuk – Arjan Yazıtı

Uyuk – Arjan Yazıtı

1es(i)m (u)rım (a)z(ı)sd(ı)m. 2(i)l(i)mge (i)nd(i)m. 3(e)r (e)rd(e)m(i)m (e)b(i)m

(o)kuz! 4aç (a)d(i)g(i)n (e)r (e)rd(e)m(i)m akuz! 5(e)r (a)t(ı)m (a)k(ı)ş. k(a)rt b(e)n

ÇEVİRİ:

1. Karım(dan ve) oğlum(dan) (karşılıklı olarak) ayrıldım.

2. Ülkeme geldim.

3. Erlik faziletim(den), evim(den) (ayrıldım) yazık.

4. Aç ayı (kabilesi) ile, erlik faziletim(den) (ayrıldım) yazık.

5. Erlik adım Akış. Kart’ım. (yaşlıyım)

Metin, Osman Fikri Sertkaya’nın ”E 2 – UYUK-ARJAN (Tuva) YAZITI” adlı incelemesinden özetlenmiştir. 1., 4., 5., resimler Minusinsk Müzesi’nin yazıtla ilgili sayfasından alınmıştır.