Turfan Yazmaları
Türkistan’ın Turfan ilinde, 20. yüzyılın başlarında yüzlerce bet el yazması bulundu.
Çinçe, Moğolca, Soğdça, Uygurca gibi dillerin kullanıldığı, genellikle de dinsel konuların işlendiği yazmalar arasında Türk alfebesi, başka bir deyişle Orkun-Yenisey âbecesi ile yazılmış yapraklar da bulunmaktadır. Yazımızda, bu yapraklardan biri incelemektedir.
Damgaların kolaylıkla ayırt edilmesi, okunabilirliği üst düzeyde; bu nedenle daha önce incelenip okunduğunu düşünüyoruz. Ne var ki, dilbilimcilerin bilgisayar ile araları pek iyi olmadığından, bu tür yayınları geñelağ üzerinden araştırıp bulamıyoruz. Bu yüzden hem kendi ilgimizi gidermek hem de ilgililere Türkçe kaynak oluşturmak için, yazmaları kendimiz okumaya karar verdik.
Özgün Yazı:
Çeviri
yeme[1] bu[2] sag[3] ençek[4] üznemişler[5] yir[6] alıg[7] boluşgalı[8] onamaz[9] kalır[10]yeme[11] yultuzug[12] ögügeli[13] er[14] ança[15] timiş[16] men[17] yultuzug[18] kaltı[19] erklig[20] ….imi[21]
azu[22] tuutuk[23] sub[24] erser[25] opayın[26] azu[27] itmiş[28] yaratmış[29] tatıglıg[30] aş[31] erser[32] yaşayin[33] yeme[34] …i[35]..
…en[36] sakıntı[37] yeme[38] anyıg[39] kılınçlıg[40] şamnu[41] ne[42] yablak[43] çolbu[44] sakıntı[45] barça[46] teg…inti[47]… ek[48]…
…ike[49] sabın[50] öçeşmişler[51] yeme[52] biri[53] ança[54] timiş[55] men[56] kululadukum[57] kamagda[58] erklig[59] yultuz[60] ermiş[61] yeme[62] ikinti[63] er[64] ança[65] timiş[66] ak[67]…
Türkiye Türkçesi
Ve bu sağ yavru söz dinlememişler. Yer kötü olarak iyileşmez kalır.Ve yıldızı yücelterek adam şöyle demiş, yıldızı kaldı, güçlü… …imi…
Ve tutuk su ise, içeyim. Ve düzenlemiş, yaratmış. tatlı aş ise saklayayım. Ve … i …
…n düşündü. Ve korkunç fenâ huylu Şamnu ne kötü (diye) Çolbu, düşündü. Bütün gibi …inti ek…
…ike sözü yarıştırmışlar. Ve biri şöyle demiş, ben kulluk ettim. Herşeyde güçlü yıldızmış. Ve ikinci adam şöyle demiş; ak…seke
Yorumlama (Tefsir)
Yine bu çocuklar söz dinlememişler. Yer kötü olunca, iyileşmez tabii.
Sonra bir gün, yıldızı göstererek adama şöyle dedim; yıldızı kaldı, güçlü …
Hattâ, soğuk su varsa içeyim. Düzenlemiş, yaratmış. Lezzetli aş varsa saklayayım. Ve…Eskiden kişiler, suyu soğuk tutmak için kilden yapılma testiler kullanırlardı. Suyu bu testi içinde tutmak, bekletmek gerekiyordu. “Tutuk su” kavramı bununla ilişkili olabilir. Bekletilmiş, tutulmuş su, soğuk olur.
Korkunç ve fenâ huylu Şamnu ne kötüdür diye Çolbu düşündü, bütün …….Şamnu adlı bir tinden (ruhtan) söz ediyor.
Karşılıklı söz atışmasına girmişler. İçlerinden biri şöyle demiş, ben kulluk ettim. Herşeyde güçlü olan Yıldızmış. İkinci adam ise şöyle yanıt vermiş,
Oktay DOĞANGÜN – Gökbey ULUÇ
Özgün Yazı:
Çeviri
yeme[1] bu[2] sag[3] ençek[4] üznemişler[5] yir[6] alıg[7] boluşgalı[8] onamaz[9] kalır[10]yeme[11] yultuzug[12] ögügeli[13] er[14] ança[15] timiş[16] men[17] yultuzug[18] kaltı[19] erklig[20] ….imi[21]
azu[22] tuutuk[23] sub[24] erser[25] opayın[26] azu[27] itmiş[28] yaratmış[29] tatıglıg[30] aş[31] erser[32] yaşayin[33] yeme[34] …i[35]..
…en[36] sakıntı[37] yeme[38] anyıg[39] kılınçlıg[40] şamnu[41] ne[42] yablak[43] çolbu[44] sakıntı[45] barça[46] teg…inti[47]… ek[48]…
…ike[49] sabın[50] öçeşmişler[51] yeme[52] biri[53] ança[54] timiş[55] men[56] kululadukum[57] kamagda[58] erklig[59] yultuz[60] ermiş[61] yeme[62] ikinti[63] er[64] ança[65] timiş[66] ak[67]…
Türkiye Türkçesi
Ve bu sağ yavru söz dinlememişler. Yer kötü olarak iyileşmez kalır.Ve yıldızı yücelterek adam şöyle demiş, yıldızı kaldı, güçlü… …imi…
Ve tutuk su ise, içeyim. Ve düzenlemiş, yaratmış. tatlı aş ise saklayayım. Ve … i …
…n düşündü. Ve korkunç fenâ huylu Şamnu ne kötü (diye) Çolbu, düşündü. Bütün gibi …inti ek…
…ike sözü yarıştırmışlar. Ve biri şöyle demiş, ben kulluk ettim. Herşeyde güçlü yıldızmış. Ve ikinci adam şöyle demiş; ak…seke
Yorumlama (Tefsir)
Yine bu çocuklar söz dinlememişler. Yer kötü olunca, iyileşmez tabii.
Sonra bir gün, yıldızı göstererek adama şöyle dedim; yıldızı kaldı, güçlü …
Hattâ, soğuk su varsa içeyim. Düzenlemiş, yaratmış. Lezzetli aş varsa saklayayım. Ve…Eskiden kişiler, suyu soğuk tutmak için kilden yapılma testiler kullanırlardı. Suyu bu testi içinde tutmak, bekletmek gerekiyordu. “Tutuk su” kavramı bununla ilişkili olabilir. Bekletilmiş, tutulmuş su, soğuk olur.
Korkunç ve fenâ huylu Şamnu ne kötüdür diye Çolbu düşündü, bütün …….Şamnu adlı bir tinden (ruhtan) söz ediyor.
Karşılıklı söz atışmasına girmişler. İçlerinden biri şöyle demiş, ben kulluk ettim. Herşeyde güçlü olan Yıldızmış. İkinci adam ise şöyle yanıt vermiş,
Oktay DOĞANGÜN – Gökbey ULUÇ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Kopmuşuz bizler o öz varlık olan manzaradan
Bahseder gerçi duyanlar o onulmaz yaradan.
Derler ki: İnsanda derin bir yaradır köksüzlük
Budur âlemde hudutsuz ve hazin öksüzlük. (Y. Kemal Beyatlı)